Cd
Various artists - 'Electric Guitar Story' (Frémeaux & Associés, 2014)
Opname: 1935-1962

De Franse platenfirma Frémeaux & Associés begint zo langzamerhand de allure te krijgen van een top-reissuelabel. Denk: Bear Family, denk: Mosaic. Haar cd's en boxen zijn met zorg en kennis van zaken samengesteld, voorbeeldig qua geluid en de bijbehorende achtergrondinformatie is uitgebreid, vaak verrassend en ter zake.

Deze 3-cd box biedt een aardig compleet overzicht van de ontwikkeling van de elektrische gitaar. Daarbij beperkten de samenstellers zich niet tot jazz, maar betrokken ze ook Western Swing, blues, R&B en rock 'n' roll bij hun selectie. Het overzicht loopt tot en met 1962, dus iconen als Eric Clapton, Jimmy Page of Sonny Sharrock zul je hier niet aantreffen.

Begin jaren dertig waren er her en der reeds nerds bezig met het elektrificeren van de gitaar, maar pas in 1935 kwamen de eerste seriemodellen op de markt. Aanvankelijk waren het vooral lieden uit het zogeheten Western Swing-genre die, geïnspireerd door de eerste Hawaianbands die destijds door de Verenigde Staten tourden, hun lapsteelgitaren onder stroom zetten. De eerste was Bob Dunn van Milton Browns Musical Brownies. We horen hem in 'Some Of These Days'. De muziek zit dicht tegen de destijds gangbare comboswing; je hoort zelfs echo's van gitarist Django Reinhardt. Andere Western Swingpioniers op deze verzameling zijn Lefty Perkins, Eldon Shamblin, Leon McAuliffe en Roy Honeycutt.

Zanger en gitarist T-Bone Walker geldt als de wegbereider van de elektrische bluesgitaar en hij is hier vertegenwoordigd met het nummer 'I Got A Break Baby' uit 1942. Op dat moment speelde hij al drie jaar versterkt. Maar blijkens deze anthologie nam gitarist, componist en zanger Big Bill Broonzy al in 1938 een elektrisch bluesnummer op, 'It’s A Low Down Dirty Shame'. De gitaarsolist hier is evenwel George Barnes, een blanke pionier.

De eerste jazzman die zich elektrificeerde was Eddie Durham, die de versterkte gitaar in 1935 in de band van Jimmie Lunceford had geïntroduceerd. Aanvankelijk was dat een (akoestisch) resonatormodel, met een ingebouwde conus, maar vanaf 1936-37 gebruikte Durham een reguliere elektrische gitaar. Hier horen we hem met de Kansas City Five, een opname uit 1938. Hij is een echte creatieve solist, de vader dus van alle jazzgitaristen na hem. Inclusief Charlie Christian, Leonard Ware, Floyd 'Guitar' Smith en Jimmy Shirley, die hem al snel navolgden en hier ook vertegenwoordigd zijn. Shirley als lid van het trio van de geniale pianist Clarence Profit (1912-1944), die een soort minimalistische stride-stijl combineerde met barokke uitweidingen à la Art Tatum en zo een ongewoon orkestraal concept creëerde. Ware is aanwezig met een van de allertofste studio-orkestjes van de jaren dertig, onder leiding van sopraansaxofonist Sidney Bechet en met de al even weergaloze Ernie Caceres op baritonsax.

Inderdaad, dis is een collectie die tot superlatieven noodt. De al gememoreerde George Barnes horen we tevens onder eigen naam, met een klarinetkwartet dat ook naar hobo, fluiten en piccolo kan grijpen en zo een uniek breed palet tot zijn beschikking heeft. Zeker zo interessant is gitarist Alvino Rey, die net als Les Paul altijd aan het experimenteren was met alternatieve technieken en oplossingen. Reeds in 1939 ontwikkelde hij een voorloper van de vocorder, de Sonovox, een soort interface waarbij zijn echtgenote vervormd met de gitaarlijnen meezong. Daarmee realiseerde het paar, analoog aan Les Paul en Mary Ford tien jaar later, een uniek effect. Hier is hij in de weer met een 'gewone' gitaar, ongetwijfeld van eigen ontwerp. Dean Kincaide schreef een avontuurlijk arrangement van 'De Vlucht Van De Hommel', dat hij 'Bumble Boogie' noemde.

En zo is er nog veel meer te vertellen over 'Electric Guitar Story'. Over Sister Rosetta Tharpe, die de elektrische gitaar tijdens haar tournees met trombonist Chris Barber in Engeland onder de aandacht bracht en zo medeverantwoordelijk was voor het ontstaan van de Britse popmuziek. Over Jimmy Bryant, die al in 1952 behoorlijk spacy tekeergaat ('Bryant Bounce') en de weg vrijmaakt voor de Space Guitar van de jonge Johnny 'Guitar' Watson van twee jaar later. Over Bill Haley, wiens 'Rock The Joint' uit 1952 een nauwkeurige blauwdruk was voor zijn latere rock 'n' rollwerk. Over Johnny Winter, die als vijftienjarige zijn platendebuut maakte met 'School Day Blues'.

Een vette aanrader, deze box, dat zal duidelijk zijn.

Labels: cd

(Eddy Determeyer, 3.6.14) - - [naar boven]

Lees verder in het archief...

Menupagina's:

Cd van het moment:
Sylvie Courvoisier - 'Chimaera'
Klik op de hoes om een track te beluisteren en voor meer informatie

Nieuws, tips, suggesties, adverteren, meewerken?
Mail de redactie.